Jak wygląda geologiczna budowa Polski? Co wiemy o budowie poszczególnych regionów w Polsce?! | Leonzoo.pl
Marcin Jankowski | Leonzoo.pl → 03/11/2024 (14:06) → 03/11/2024 (14:06)Geologiczna budowa Polski jest wynikiem długotrwałych i skomplikowanych procesów geologicznych. Kilkakrotnie w różnych okresach istniały na obszarze Polski góry, które niszczone następnie przez takie czynniki, jak wiatr, rzeki, lodowce i wietrzenie atmosferyczne, ulegały obniżeniu, a następnie były zalewane przez fale morskie. Obecny krajobraz i budowa geologiczna Polski jest wynikiem ścierania się dwóch odwiecznych sił działających na Ziemi. Sił wewnętrznych - wypiętrzających, tworzących góry, powodujących trzęsienia ziemi oraz sił zewnętrznych, które niszczą utworzone nierówności i dążą do utworzenia płaskiego, wyrównanego krajobrazu.
Co wiemy o geologicznej budowie poszczególnych regionów Polski?
Utwory geologiczne widoczne na powierzchni w Polsce. Patrząc na geologiczną mapę Polski, na której znajdziemy zaznaczone warstwy skalne wychodzące na powierzchnię i ich wiek, widzimy, że na obszarze Polski można wyróżnić pas wyżyn i gór na południu, gdzie ukazują się na powierzchni warstwy starsze oraz rozległy Niż Polski, gdzie w nielicznych tylko punktach znajdują się wychodnie warstw starszych. Cały Niż Polski w czasie czwartorzędu uległ wielokrotnym zlodowaceniom i został pokryty grubą warstwą osadów lodowcowych przyniesionych przez lądolód ze Skandynawii. W czasie maksymalnego zlodowacenia lądolód północny dotarł do Sudetów i Karpat, typowe jednak krajobrazy lodowcowe - pagórki morenowe i pojezierza - zachowały się tylko w północnej Polsce.
W Polsce południowej, gdzie znajdują się wychodnie starszych skał, można wyróżnić kilka jednostek geologicznych.
Sudety zbudowane są ze skał magmowych i metamorficznych oraz z osadów paleozoicznych, a w mniejszym stopniu mezozoicznych (kredowych).
Górny Śląsk jest to rejon wielkiego zagłębia węglowego wieku karbońskiego. Na jego północno - wschodnim obrzeżeniu występują wapienne osady jurajskie, tworzące pasmo Jury Krakowsko - Częstochowskiej.
Góry Świętokrzyskie mają jądro zbudowane z utworów paleozoicznych oraz obszerne obrzeżenie mezozoiczne. Między nimi a Zagłębiem Górnośląskim znajduje się niecka miechowska, wypełniona utworami kredowymi. W Lubelszczyźnie na dużych przestrzeniach występują utwory kredowe i trzeciorzędowe. Zapadlisko przed karpackie jest wypełnione osadami trzeciorzędowymi.
Najdalej na południu Polski znajdują się Karpaty zbudowane w przeważającej części z trzeciorzędowych i kredowych utworów fliszowych. Naprzemianległe piaskowce i łupki o dużej grubości występują w Beskidach, a mezozoiczne osady wapienne w Pieninach i Tatrach. W Tatrach prócz skał osadowych znajdują się również skały magmowe i metamorficzne (gnejsy).
Wymienione wyżej jednostki geologiczne, takie jak Sudety, Góry Świętokrzyskie, Jura Krakowsko - Częstochowska, niecka miechowska itd., muszą oczywiści mieć swe przedłużenie dalej ku północy, na Niżu Polskim. Struktury te jednak zostały pokryte przez osady młodsze i dlatego nie są widoczne na powierzchni.
W celu poznania budowy głębszego podłoża na Niżu Polskim stosuje się różnorodne metody geofizyczne. Pozwalają one na właściwe usytuowanie głębokich wierceń, z których uzyskujemy wiadomości o budowie geologicznej głębszego podłoża.
Przedstawiony poniżej obraz budowy geologicznej Polski oparty jest właśnie na wynikach głębokich wierceń na Niżu i na metodach geofizycznych. Uzyskanie nowych źródeł surowców, jak rudy żelaza, kruszce miedzi, sól kamienna i potasowa oraz ropa naftowa, zależy od gruntownego poznania budowy geologicznej głębokiego podłoża w północnej Polsce.
Odkrywaj najlepsze produkty dla psów i kotów, małych zwierząt oraz ptaków!
Z Leonzoo.pl masz możliwość kupić wyselekcjonowane karmy dla psów i kotów oraz suplementy diety, a także witaminy w postaci różnych produktów dla innych zwierząt domowych. Nasza gama produktów to artykuły żywieniowe, akcesoria nie tylko dla psów i kotów, ale również dla ptaków, małych zwierząt oraz wszystko co wiąże się z akwarystyką.
