Codzienny posiłek psów i kotów, a wybór odpowiedniej karmy dla zwierząt?
Panuje przekonanie, że przy wyborze karmy dla psa czy kota powinniśmy kierować się jej właściwościami. Owszem, ale w pierwszej kolejności wybierając karmę dla zwierząt musimy mieć na uwadze, aby podawane pokarmy gotowe były zjadane w całości przez nasze zwierzę. Dlatego kupując karmę z dowolnego sklepu zoologicznego nie sugeruj się jedynie opisami w stylu, że jest ona kompletna i zbilansowana dla psa czy kota, ale bierz pod uwagę także ich smakowitość.
Właściciel psa bądź kota, który nie ma styczności na co dzień z ofertami karm gotowych, może mieć w pierwszej chwili trudność z wyborem tej odpowiedniej i przebrnięciem wśród setek podobnych do siebie ofert w sklepie zoologicznym. Wynika to z faktu, że na rynku komercyjnym dostępnych jest wiele produktów dla zwierząt domowych, które różnią się między sobą składnikami czy sposobem przygotowania. W związku z tym zanim zaczniesz karmić swojego psa czy kota karmami gotowymi zapoznaj się z tym poradnikiem i naucz się wybierać najbardziej odpowiednią karmę dla swojego zwierzaka!
Jakie są czynniki decydujące o doborze odpowiedniej karmy dla psów i kotów?
Karmy gotowe dla zwierząt domowych wybiera się biorąc pod uwagę trzy składowe, które decydują o tym, że będzie ona odpowiednia dla Twojego psa czy kota. Wobec tego musicie uwzględnić następujące aspekty: zapotrzebowanie pokarmowe zwierzaka, smakowitość karmy oraz jej strawność.
Przez zapotrzebowanie pokarmowe psa i kota, należy rozumieć kompletną i zbilansowaną dietę. W praktyce oznacza to, że musi ona zawierać wszystkie wymagane składniki odżywcze, niezbędne do zdrowego funkcjonowania organizmu. Zwierzę będzie dążyło także w pierwszej kolejności do zaspokojenia swoich potrzeb energetycznych (energia), a serwowany pokarm musi to umożliwić. Nie można przy tym pozwolić, aby po posiłku w organizmie psa czy kota, był nadmiar bądź niedobór konkretnych składników odżywczych.
Jednocześnie dostarczany pokarm powinien być smaczny dla psa lub kota czyli zjadany w całości przez zwierzę. Nie można zapominać o tym dość istotnym aspekcie codziennej diety.
Poruszając kwestię czynników wpływających na dobór gotowej karmy dla psów i kotów, należy mieć na względzie także strawność gotowego pokarmu. Ten element sankcjonuje wchłanianie się składników odżywczych do organizmu zwierząt, a w dalszej kolejności odpowiada za poprawne funkcjonowanie organizmu i tym samym zdrowie naszego pupila.
Zachowania zwierząt domowych i ich tryb życia, a dobór karmy gotowej
Każde zwierzę domowe z upływem czasu rozwija się i zmienia się jego tryb życia, a to również prowadzi do zmiany zapotrzebowania pokarmowego. Dlatego podawane karmy gotowe należy okresowo kontrolować pod kątem wspomnianych wcześniej czynników.
Choćby takie koty, które mają swój własny dość ciekawy nawyk żywieniowy. Zwierzęta te lubią bardzo często zmieniać rodzaj przyjmowanego pokarmu. Oprócz tego spożywają posiłki często, ale w małych porcjach. Po części wynika to z faktu, że same polują i żywią się różnymi ofiarami, ale także ze stosunkowo krótkiego układu pokarmowego.
Wybór odpowiedniej karmy dla psa czy kota można oceniać poprzez jej wpływ na ich organizm - stan i częstość oddawania stolca przez zwierzę, jakość skóry i pokrywy włosowej, czy zwierzę ma odpowiednią masę ciała, wzrost wedle przyjętych norm dla danego gatunku oraz wiele więcej.
Przekonania, oczekiwania, możliwości czasowe właściciela to kolejne pomniejsze czynniki wpływające na rodzaj dostarczanego pokarmu. Tym samym, właściciel nie świadomie, ale również wpływa na rodzaj podawanej karmy gotowej.
Jakie są różnice w karmieniu psów oraz kotów? Jaki wpływ na dietę i sposób podawania pokarmu ma gatunek zwierzęcia?
Choć może się to wydawać naturalne, to jednak dobrze skomponowana dieta dla psa czy kota powinna składać się z odpowiednio dobranych składników odżywczych w określonych ilościach, aby uniknąć nadmiaru bądź niedoboru pokarmu. Właściciel psa czy kota powinien posiadać także umiejętność przygotowywania posiłków o odpowiedniej wartości energetycznej przy jednoczesnym zaspokojeniu dziennego zapotrzebowania pokarmowego.
Psy należą do grupy zwierząt z założenia mięsożernych, jednak na przestrzeni setek lat na ich pokarm składały się także pokarmy roślinne. Zatem możemy mówić, że są to zwierzęta wszystkożerne, w przeciwieństwie do kotów. Te drugie żywią się w dużym stopniu mięsem i podobnie to wyglądało na przestrzeni ich całej ewolucji. Potwierdzeniem tego są odmienne uzębienia psów i kotów. Choć psy podobnie jak koty posiadają siekacze i kły, to oprócz nich dochodzą do tego przedtrzonowce i trzonowce umożliwiające żucie pokarmu i jego rozkruszanie. Podtrzymuje to tezę, że psy w odróżnieniu od kotów zdolne są do jedzenia w większym stopniu warzyw składających się na bardziej różnorodną dietę.
Choć oba gatunki zwierząt należą do tej samej grupy - mięsożernej - to jednak sposób i przebieg udomowienia psów i kotów sprawił, że te pierwsze określamy jako zwierzęta względnie mięsożerne, a drugie jako bezwzględnie mięsożerne. Idąc jeszcze dalej w diecie psów mogą się znaleźć również rośliny dlatego w eksperckiej literaturze, określa się je mianem zwierząt wszystkożernych.
Do głównych składników pokarmowych zwierząt należą woda, białka, tłuszcze, witaminy, składniki mineralne i węglowodany. Przy tym podając pożywienie psu i kotu musimy zaspokoić również jego zapotrzebowanie na energię. Co ważne wszystkie wymienione wcześniej składniki muszą ze sobą współgrać, aby organizm zwierząt odpowiednio pracował a zwierzę było zdrowe. Dlatego w celu dostarczenia dla psa i kota pełnowartościowego pokarmu, należy wiedzieć jakie składniki trzeba podać oraz w jakich ilościach, a w dodatku muszą one ze sobą odpowiednio współgrać w kompletnej i zbilansowanej diecie.
Zanim przejdziemy do szczegółowego omawiania poszczególnych składników odżywczych w karmach serwowanych psom i kotom, w skrócie postaram się przedstawić najważniejsze informacje z nimi związane. Należy wiedzieć, że ubytek od 10% do 15% wody w organizmie tych zwierząt może prowadzić do ich śmierci. Karmy gotowe do kupienia w sklepach zawierają wodę i z tego względu dzieli się je na karmy mokre / wilgotne (68% - 83% zawartości wody), karmy półwilgotne / półsuche (23% - 40% zawartości wody) i karmy suche (od 3% do 10% zawartości wody). W odróżnieniu od karm gotowych, pokarmy przygotowywane samemu w warunkach domowych, zawierają one zmienną liczbę wody. Przyjmuje się, że przykładowo mięsem z ryżem wzbogacone warzywami zawiera około 60% - 70% wody. Źródłem energii w pokarmach u psów są z węglowodanów i tłuszczy. U kotów energia pozyskiwana jest z kolei z białek i tłuszczy. Zwierzęta te w pierwszej kolejności zaspokajają swoje zapotrzebowanie energetyczne z wszystkich dostarczonych składników odżywczych. U małych i starszych psów można skrapiać wodą karmy granulowate, aby ułatwić spożycie. Dodatkowo podnosi to smakowość takiej karmy. Większa zawartość tłuszczu w karmach (do około 40%) sprawia, że jest ona bardziej smakowita dla zwierząt domowych. W przypadku karm gotowych z małą zawartością tłuszczy, smakowitość podnoszona jest przez zawarte w nich białko. Istotne jest także to, że karmy wysokobiałkowe z małą zawartością tłuszczy powodują u dużych psów rozwój masy mięśniowej bez zbędnego rozrostu tkanki tłuszczowej.
Z ciekawostek można nadmienić, że psy rozpoznają 5 smaków. Chodzi o smak słony, słodki, gorzki, kwaśny i tzw. smak mięsny. Koty, w odróżnieniu od psów, rozpoznają jedynie 4 smaki - słony, gorzki, kwaśny i tzw. smak mięsny. Czyli pozbawione są odkrywania smaku słodkiego.
Na stronach internetowych organizacji zrzeszających producentów karm dla psów i kotów można znaleźć tabele z wartościami sugerowanymi, w jakich ilościach podawać poszczególne składniki pokarmowe tak aby nie doprowadzić do ich niedoboru lub nadmiaru w diecie. Musisz wiedzieć, że podane wartości to minimalna zalecana porcja, a podanie składnika w mniejszych ilościach może grozić jego niedoborem w organizmie. Ponadto dla wybranych składników, niekiedy określa się także wartości maksymalne i najwyższą dopuszczalną. Wartość maksymalna danego składnika pokarmowego dla psa lub kota to taka, która nie ma dla nich szkodliwego wpływu. Co prawda istnieje możliwość jej przekroczenia i nie powinno mieć to szkodliwego wpływu, ale nie powinno się tego robić. Natomiast wartość najwyższa dopuszczalna to taka, której kategorycznie nie wolno przekraczać podając składnik pokarmowy w diecie zwierząt.
Z czego wynikają różnice w żywieniu psów i kotów?
Choć pies i kot to zwierzęta udomowione od tysięcy lat, to jednak proces ten wyglądał nieznacznie inaczej, co ostatecznie miało wpływ na różnice w żywieniu jednych i drugich. Udomowienie psów i kotów sprawiło, że częściowo ich instynkty zdobywania pokarmów uległy częściowemu zatraceniu. Zwierzęta te po prostu uzależniły się od człowieka, który zaczął przygotowywać jego codzienną dietę.
Po pierwsze pies został udomowiony jako pierwszy przez człowieka 17 000 - 12 000 lat temu, a kot 9 500 lat temu. Człowiek próbował udomowiać kota na wzór psa, a potem czerpać zasady postępowania wobec kota od psów. Nie mniej jednak już same różnice w budowie obu gatunków zwierząt pokazują, że różnią się one od siebie. Do tego dochodzi także różnica w fizjologii i metabolizmie psów oraz kotów.
Koty żyjące w naturze polowały samotnie (jedynie lwy polują w stadzie), co sprawiało że poszukiwał on zdobyczy małej, aby móc ją samemu upolować, a na dodatek zjeść. W praktyce żywił się on ptakami i małymi ssakami. Również budowa anatomiczna kota jest do tego przystosowana, objawiająca się w ostrych zębach i szorstkim języku czyli tak aby łatwo można było rozdrobnić zdobycz.
Psy natomiast polowały w stadzie. Pozwalało to na upolowanie większej zdobyczy oraz nauczyło psy do życia w stadzie i nauczyło je innych zachowań społecznych. Psy potrafią korzystać z białka zwierzęcego i roślinnego, natomiast koty tylko z białek pochodzenia zwierzęcego. Do najistotniejszych różnic żywieniowych pomiędzy psem a kotem można podać to, że koty mają odmienną przemianę energii i glukozy. Ponadto koty mają większą wrażliwość na niedobór argininy w swoim organizmie. Koty mają także od psów większe zapotrzebowanie na białko, taurynę, kwas archaidowy i witaminę A.
Ile razy dziennie należy karmić psa i kota? Jakie mogą być skutki niedożywienia u zwierząt domowych?!
Psy i koty mają krótkie jelito w stosunku do długości swojego ciała, a cały układ pokarmowy różni się od tego jaki mają inne zwierzęta, a także człowiek. Efektem tego jest szybkie trawienie pokarmu u psów i kotów. Zatem zwierzęta te powinny otrzymywać bardzo dobrej jakości karmę (pokarm) i w dodatku łatwostrawną, aby lepiej ją przyswajały!
Psy powinny otrzymywać pokarm 2 - 3 razy dziennie. Jako, że jest to względny mięsożerca, powinien się składać z węglowodanów, białek i tłuszczy. Posiłki powinny być podawane w dużych objętościach.
Koty powinny otrzymywać pokarm często w małych ilościach. Kot jako bezwzględny mięsożerca powinien otrzymywać posiłek białkowo - tłuszczowy. Należy go podawać od 19 do 22 razy na dobę. Tym samym powinien on być mały objętościowo.
Dlaczego nie powinno się karmić psa i kota raz dziennie? W przypadku psów karmienie ich raz dziennie prowadzi do niedoboru różnych składników, w efekcie mogą pojawić się zaburzenia trawienia, biegunki, a także psy nabawią się rozszerzenia i skrętu żołądka. U kotów rzadkie karmienie w ciągu dnia to możliwość pojawienia się chorób dolnych dróg moczowych.
Co wpływa na wielkość dawki pokarmowej u psów i kotów?
Można wyróżnić dwie grupy czynników, które mają wpływ na to jak duże dawki pokarmu spożywane są przez zwierzęta domowe - m. in. psy oraz koty. Grupuje się wedle podziału: czynniki wewnętrze i czynniki zewnętrzne.
Do czynników wewnętrznych zaliczamy ośrodek głodu i sytości. Czyli to one decydują jak dużą dawkę pokarmu będzie spożywał pies czy kot. Ośrodek głodu powoduje, że zwierzęta te będą poszukiwały pokarmu i go spożywały, natomiast ośrodek sytości informuje zwierzę, żeby zaprzestał spożywania pokarmu. Obydwa ze sobą współgrają, na prostej zasadzie. Jeśli jeden pracuje, to hamuje działanie drugiego.
Natomiast do czynników zewnętrznych zaliczymy smakowitość pokarmu, jego dostępność oraz ilość dostępnego pokarmu. Przykładowo psy, jeśli będą miały dostępne duże ilości pokarmu przez dłuższy okres czasu to będą się nadzwyczajnie przejadały, nie ograniczając jego spożywania. W praktyce psy i koty preferują karmy wilgotne, w pierwszej kolejności chodzi o takie w sosie, potem w galarecie, dalej jako pasztety i ostatecznie musy. To czy zwierzęta domowe będą jadły karmy gotowe czy posiłki przygotowywane sposobami domowymi, zależy od ich przyzwyczajenia i zapamiętania smaków. Jeśli pies czy kot nie był nigdy karmiony posiłkami przygotowywanymi samemu będzie mu ciężko nagle przestawić się z karm gotowych.
Warto jeszcze wspomnieć o jednej sytuacji, która może mieć wpływ na ilość spożywanego pokarmu przez zwierzęta, szczególnie widać to u psów. Chodzi dokładnie o sytuację, kiedy psy jedzą pokarm w większej grupie. Psy mogą konkurować o dostępny pokarm i jeść go w większych ilościach. Z drugiej strony osobniki, które mają słabszą psychikę lub są niezrównoważone psychicznie, mogą się wtedy zablokować całkowicie i przestać jeść czego przyczyną jest stres.
Jaką są rodzaje karm gotowych dla psów i kotów w sklepach (karmy w opakowaniach)?
Na początek skorzystamy z podstawowego podziału karm gotowych w opakowaniach. Dzięki niemu rozróżniamy karmy mokre i karmy suche. Najszybszym wyjaśnieniem różnic pomiędzy nimi będzie wskazanie, że w każdej z nich znajduje się różna ilość wody i stosuje się różne metody obróbki oraz utrwalania.
Karmy suche to takie, w których ilość wody wynosi od 6% do 10% i są to najczęściej wypiekane ciasteczka bądź krokiety. Przygotowuje się je na dwa sposoby.
Pierwszy sposób przygotowania karmy suchej to mieszanie wszystkich składników, aż uzyska się konsystencję ciasta. Następnie masa jest krojona i formowana do postaci ciastek. Na sam koniec przygotowane w ten sposób ciasteczka są wypiekane. Drugi sposób - dla krokietów - to ekstrudowanie masy pod ciśnieniem w odpowiedniej temperaturze. Ekstruzja masy paszowej sprawia, że pokarm jest lepiej strawny dla zawartych w nim węglowodanów, a także przygotowywany w bardziej sterylnych warunkach.
Drugim wspomnianym rodzajem karm gotowych dla zwierząt domowych są karmy mokre, które zawierają o wiele więcej wody w sobie. Mowa tutaj o 75% w stosunku do zawartości. Przygotowuje się je poprzez wymieszanie wszystkich składników razem, a następnie poddawane są procesowi gotowania. Karmy mokre w większości przypadków dostępne są w puszkach lub saszetkach, rzadziej na tackach. Po umieszczeniu w odpowiednim opakowaniu taka karma jest ponownie gotowana w celu poprawy ich sterylności.
Karmy mokre z kolei dzieli się na dwa rodzaje - na kompletną i zbilansowaną oraz na uzupełniającą. Pod względem składników pokarmowych te drugie składają się głównie z mięsa lub ryb. W porównaniu do karm suchych, karmy mokre odznaczają się większą smakowitością i lepszą strawnością w organizmach zwierząt. Jednak trzeba pamiętać, że karmę mokrą należy podać w ciągu 48 godzin od jej otwarcia!
Szczególnie koty powinny dostawać karmę mokrą jako pokarm pierwszego wyboru, a którą można wtedy uzupełniać karmą suchą. Nie powinno się kotom podawać jedynie karm suchych ponieważ prowadzi to do chorób, szczególnie dolnych dróg moczowych. Obecnie karmy mokre są preferowane w przypadku podawania jej zwierzętom domowym - kotom, psom średnich rozmiarów oraz szczeniakom - przez fakt, że są one dostępne od ręki, łatwo można je przechowywać, a pod względem swoich właściwości są one kompletne i zbilansowane. Również ceny karm gotowych na dzień dzisiejszy nie są tak dużą barierą, która nie pozwalałaby ich kupować.
Za to atutem karm suchych jest wydłużony termin przechowywania w stosunku do karm mokrych, ze względu na fakt że te drugie zawierają więcej wody i szybko się psują po otwarciu. Minusem karm suchych jest mniejsza smakowitość, dlatego dodaje się do nich odpowiednie substancje, które poprawiają smak takiej karmy.
Co to są karmy wegetariańskie i karmy wegańskie? Czy można je podawać psom i kotom jako główny posiłek?
Wraz z rozwojem rynku żywieniowego dla zwierząt domowych powstają co róż nowe rodzaje karm, które oferują producenci żywności. Dlatego na rynku zapanował pewien trend na pokarmy wegetariańskie lub wegańskie. Według ekspertów, specjalizujących się w żywieniu zwierząt, podawanie karm wegetariańskich lub wegańskich jest odradzane. Wynika to wprost z faktu, że koty i psy to mięsożercy! A wedle zasady posiłki wegetariańskie pozbawione są mięsa, podobnie jak posiłki wegańskie, które jeszcze bardziej ograniczają składniki pochodzenia zwierzęcego.
Karmienie kotów wspomnianymi karmami bez podawania pokarmów uzupełniających to bardzo duża nieprawidłowość! Karmiąc koty karmami wegetariańskimi lub wegańskimi pozbawiamy je składników odżywczych, które występują w mięsie czy składnikach pochodzenia zwierzęcego. Psy są mniej wyczulone na takie nowoczesne pokarmy, ale należy pamiętać, że również one powinny otrzymywać mięso.
Składniki roślinne, mam tu na myśli białka roślinne są mniej strawne od białek zwierzęcych. Dodatkowo blokują one w organizmach zwierząt przyjmowanie innych istotnych składników jak wapń, cynk, żelazo, co może prowadzić w konsekwencji do niedoborów. Mimo tego, że karmy wegetariańskie i wegańskie nie są odpowiednie dla zwierząt domowych, ich właściciele decydują się na podawanie tego rodzaju pokarmów psom i kotom. W takiej sytuacji należy pamiętać, aby regularnie kontrolować stan zdrowia swoich zwierząt!
Karmy BARF dla zwierząt domowych. Czy można je podawać psom i kotom?
Nowym rodzajem karm komercyjnych, które pojawiły się na rynku zoologicznym, są karmy typu BARF. Powstały na idei tworzenia pokarmu takiego, jakie zwierzę może samo upolować w naturze. Karmy BARF zawierają duże ilości mięsa surowego, w tym kości ze szpikiem, narządy wewnętrzne jak śledziona, wątroba, płuca, jelita itp. Ponadto karmy BARF zawierają surowe warzywa i owoce, orzechy, oleje, zioła, glony, jaja i nabiał. Brak w nich za to produktów zbożowych.
Za powstaniem i stosowaniem tego rodzaju karm przemawia fakt, że surowe mięso jest lepiej strawne dla zwierząt od gotowanego. Z drugiej strony mięso surowe może być zanieczyszczone bakteriami lub pasożytami. Aby pozbyć się ewentualnych pasożytów surowe mięso jest wcześniej mrożone, ale ten proces nie eliminuje bakterii. Dlatego jeśli chcesz podawać karmy BARF swoim czworonogom, podawaj te, których składnikiem dominującym jest wołowina. Ten rodzaj mięsa przechodzi o wiele większą kontrolę biologiczną i zazwyczaj wołowina pozbawiona jest tego rodzaju zanieczyszczeń. Za wołowiną przemawia także fakt, że jest to jedyne mięso, które ludzie mogą spożywać na surowo.
Zatem karmy BARF mogą być podawane zwierzętom w przypadkach chorób żołądka i jelit oraz jako alternatywa dla innych karm pod warunkiem, że będą one odpowiednio zbilansowane oraz składniki odpowiednio przygotowane, pozbawione przy tym zanieczyszczeń.
Karmy bezglutenowe oraz karmy bez zbożowe w diecie psów i kotów
Jak sama nazwa wskazuje karmy bez zbożowe nie zawierają zbóż ani glutenu, a dodatkowo są bogate w białka. Mimo wszystko zawierają one węglowodany podane w innej postaci jak ziemniaki, rośliny strączkowe czy podobne. Obecnie węglowodany podawane pod postacią zbóż są szczególnie kontrolowane w karmach. Tym samym karmy gotowe reklamowane jako bez zbożowe czy bezglutenowe cieszą się dużym zainteresowaniem wśród kupujących, ze względu na pozytywny wpływ na zdrowie zwierząt.
Nowe badania wskazują, że to nie węglowodany same w sobie odpowiadają za otyłość psów czy kotów oraz za rozwój różnych chorób, ale bardziej karmienie zwierząt bez ograniczeń oraz stosowanie pokarmów bogatych w tłuszcze. Psy w stosunku do swoich kuzynów - wilków, a także w porównaniu do kotów, posiadają największą zdolność trawienia węglowodanów.
Wiemy na pewno, że karmy tego rodzaju są strawne dla zwierząt, natomiast nie ma póki co badań, które jednoznacznie by potwierdziły wyższość karm bez zbożowych i bezglutenowych w stosunku do klasycznych karm z puszki (karmy mokre). Można jedynie polegać na własnej ocenie i obserwacjach, jaki będzie stan zdrowia psa czy kota po podaniu takiej karmy.
Karmy domowe czyli posiłki przygotowywane własnoręcznie. Co będzie lepsze?
W odróżnieniu od karm gotowych dostępnych w sklepach istnieje jeszcze jedna forma pokarmu czyli posiłki gotowane własnoręcznie w domu. Karmy domowe mogą być smaczniejsze dla zwierząt, a także mniej przetworzone niż te z puszki. Poza tym takie posiłki domowe mogą cechować się wyższą jakością oraz być lepiej strawne niż karmy gotowe.
Dlatego w żadnym przypadku nie odradza się stosować karm domowych dla psów i kotów. Minusem dla nas jest oczywiście czas jaki musimy poświęcić na przygotowanie takiej diety czyli dobrze dobranej receptury i samego pokarmu. Musimy wtedy przestrzegać odpowiedniego składu karmy oraz dawek dla poszczególnych składników.
Korzystając z gotowych przepisów na karmę domową dla psa czy kota, pamiętaj aby nie zmieniać jej receptury. O tym jakie to może mieć konsekwencje przeczytasz w kolejnych rozdziałach tej publikacji oraz na naszym blogu o zwierzętach.
Przekąski dla zwierząt jako element nagradzania i budowania relacji człowiek - zwierzę
Przekąski to dobry sposób, aby nagradzać psy i koty różnymi przysmakami. Przygotowywane są one w różnych kolorach, kształtach i smakach, co znacznie ułatwia to zadanie. Przekąski w postaci ciasteczek stosuje się także, aby ułatwić zwierzętom czyszczenie jamy ustnej. Oprócz tego przekąski do żucia ułatwiają zwierzętom kontrolowanie stresu oraz wzmacnianie ich tkanki przyzębia.
W przypadku kotów, gotowe przekąski można wykorzystać jako formę nawiązywania bliższej relacji oraz zabawy. Nie należy jednak zapominać, że wspólne spędzanie czasu z kotem nie powinno się wiązać z ciągłym podawaniem mu przekąsek. Dla kotów najlepszymi przekąskami (przysmakami) będą te, których nie je na co dzień czyli kawałki grillowanego mięsa lub krokiety suchej karmy.
Przysmaki w przypadku psów to dobry element do wykorzystania ich w trakcie szkolenia i nauki nowych czynności. W przypadku ich podawania pamiętajmy o kaloriach, które dostarczamy psom wraz z przekąskami. Psom nie powinno się podawać jako przekąski surowego mięsa, kawałków odwodnionego mięsa czy surowych kiełbasek. Lepiej wykorzystać do tego celu owoce jak jabłka, warzywa jak marchew, suchy chleb, czyste sucharki bez dodatków, gotowane mięso lub grillowane.
Kiedy i dlaczego stosuje się utleniacze i konserwanty w karmach dla psów i kotów?
Innym aspektem produkcji karm gotowych, są dodatki wykorzystywane w ich składzie, które wzbudzają mimo wszystko emocje kupujących. Stosuje się je dla uzyskania lepszej jakości pożywienia i mimo wszystko ich zastosowanie ma określone normy, na podłożu prawnym. Ich stosowanie w karmach nie jest przypadkowe i producenci kierują się przede wszystkim bezpieczeństwem zwierząt.
Zatem w karmach dla psów i kotów spotkać można także dodatki jak konserwanty, przeciwutleniacze, emulsyfikatory, stabilizatory, regulatory kwasowości, czy półprodukty kiszonek. Znajdziemy także w karmach dodatki smakowe i koloranty. Ponadto są w nich witaminy, minerały oraz aminokwasy. Szeroko stosuje się również środki poprawiające trawienie czy środki stabilizujące układ pokarmowy zwierząt itp.
Z punktu widzenia procesu produkcji karm dla psów i kotów tlen jest zagrożeniem dla żywności. Powoduje on niszczenie w pokarmie wybranych składników pokarmowych: kwasy tłuszczowe czy witaminy w tłuszczach zmniejsza smakowitość karmy, zmienia zapach i co najistotniejsze powoduje zagrożenie zdrowotne dla zwierząt. Jest to o tyle paradoks, ponieważ bez tlenu nie mogą żyć ssaki.
Stosowane w karmach bardzo często nienasycone tłuszcze zwierzęce i oleje roślinne ulegają procesowi utleniania. Utlenianie powoduje, że żywność staje się toksyczna a to może wywołać z kolei dość poważne choroby, z procesami nowotworowymi włącznie. Jest wiele czynników, które przyśpieszają utlenianie pokarmu. Dlatego dodatki zwane przeciwutleniaczami spowalniają ten proces i wydłużają okres spożycia pokarmu.
Proces utleniania prawie nie występuje w karmach wilgotnych ponieważ przed zamknięciem opakowania jest on odsysany a samo opakowanie jest potem szczelnie zamykane. Dlatego przeciwutleniacze spotkać można w karmach suchych i półwilgotnych. Warto także nadmienić jak wykazały ostatnie badania, że przeciwutleniacze mają korzystny wpływ na układ odpornościowy psów i kotów, a także ograniczają one uszkodzenie komórek przez wolne rodniki.
Kiedy i dlaczego stosuje się konserwanty w karmach dla psów i kotów? Konserwanty dodaje się do pożywienia nie mrożonego oraz do takiego, które ma zawartość wody powyżej 10%. Ważniejsze od ich stosowania jest możliwość potencjalnego zakażenia bakteryjnego przez niezabezpieczoną żywność.
Jak rozróżniać poszczególne karmy karmy dla psów i kotów? Jakie informacje zawierają etykiety karm gotowych?
Podstawowe informacje o każdej karmie dla psów i kotów znajdziemy na etykietach przygotowanych przez producenta pokarmu. Dlatego tak ważna jest umiejętność ich czytania, ponieważ możemy wtedy poznać skład karmy oraz rozróżnić jej rodzaj i przeznaczenie. Czasem nie wszystkie potrzebne informacje są jednak ujęte na etykietach karm, przykładowo nie zawsze podawana jest tam informacja o strawności pokarmu. Tym samym jako właściciel psa czy kota, podając mu dowolną karmę gotową do jedzenia, musisz obserwować zachowania zwierzęcia i jego podejście do zjadania podanego pokarmu.
Za to na pewno na etykiecie znajdziemy informacje o rodzaju karmy. Wedle założenia będzie to informacja czy karma jest kompletna czy uzupełniająca. W Polsce zamiennikiem stwierdzenia karma kompletna i zbilansowana jest określenie zwrotem karma pełnoporcjowa.
Karmy kompletne (pełnoporcjowe) zawierają odpowiednio białko, tłuszcze i węglowodany, a także witaminy i składniki mineralne. Karmy pełnoporcjowe są podstawowym rodzajem pożywienia jakie powinno się podawać psom i kotom, ponieważ pokrywają one wszystkie potrzebne składniki pokarmowe zwierząt domowych.
Odmiennie, karma uzupełniająca zawiera jedynie jeden bądź kilka składników odżywczych. Są to przeważnie białka. Zatem nie jest to karma pełnoporcjowa, a jedynie można ją traktować jako uzupełnienie posiłku i podawać łącznie z karmami kompletnymi. Logiczne jest, że jeden składnik odżywczy nie zapewni zapotrzebowania na wszystkie inne. Zatem podawanie psom czy kotom jedynie karm uzupełniających może w konsekwencji prowadzić do niedoborów różnych składników odżywczych.
Oprócz tego na etykiecie karmy gotowej znajdziemy także jej skład, podany jako lista wymienionych składników. Taka lista może zawierać szczegółowe nazwy składników lub jedynie kategorie produktów. W drugim przypadku mówi się, że skład został przedstawiony w tzw. formule otwartej. Lista składników w karmie jest tak skomponowana, że na samej górze znajdują się produkty występujące w największej ilości, a na samym końcu listy te produkty, które występują w najmniejszych ilościach.
Producenci karm są zobligowani wyszczególniać na etykietach procentową zawartość białka, tłuszczy, włókna i popiołu zwartych w posiłku. Podaje się również informacje o wilgotności karmy, pod warunkiem że przekracza ona 14%. Zatem dane o wilgotności będą pojawiać się przeważnie na etykietach w karmach mokrych.
Jeśli chcemy porównać ze sobą dwie różne karmy gotowe, to najlepiej robić to jeśli są tej samej wilgotności. Jeśli karmy mają różną wilgotność to należy brać pod uwagę taką samą porcję danego pożywienia.
Kupując karmę weź także pod uwagę, że białko pochodzenia zwierzęcego jest lepsze niż białko pochodzenia roślinnego. Po prostu wynika to z faktu, że białka zwierzęce są lepiej strawne niż roślinne, o czym już wcześniej wspominałem. Również karmy z zawartością glutenu nie są najlepszym wyborem dla zwierząt domowych. Gluten to nic innego jak białka pochodzenia roślinnego, zatem również pokarm o niskiej jakości dla psów i kotów.
Włókno zawarte w karmach również sprawia, że jest ona mniej strawna dla zwierząt domowych. Co prawda pewne odmiany włókna, chodzi głównie o te pochodzące z wysłodki buraczanej, cykorii, grochu itp., posiada właściwości poprawiające funkcjonowanie przewodu pokarmowego, ale nazywamy je wtedy włóknami prebiotycznymi.
Warto również wiedzieć, że wysoka zawartość popiołu w karmach gotowych to oznaka składników niskiej jakości zawierających dużo kości, mączek kostnych lub tuszki. Dodatkowo wysoka zawartość popiołu to oznaka minerałów w pokarmie, zaczerpniętych z suplementów. Kupując dowolną karmę gotową w sklepie warto zatem zwrócić uwagę na stosunek zawartości popiołu do białka. Karmy gotowe słabej jakości mają dużą zawartość popiołu i niską białek jednocześnie.
Jakie pokarmy i substancje są trujące dla psów i kotów?
Może się zdarzyć, że niektóre rośliny, substancje, a nawet pokarmy po ich zjedzeniu mogą doprowadzić do zatrucia zwierząt domowych. Jak bardzo negatywnie wpłynie to na organizm psów czy kotów, zależy od ilości połkniętej trującej rośliny czy substancji, masy ciała, wieku, rodzaju substancji czy czasu oddziaływania na zwierzę.
W niektórych przypadkach cała roślina znajdująca się w naszym domu może być trująca, a w niektórych tylko wybrane jej części. Zwierzęta, które zjedzą trującą roślinę dostają ślinotoku czyli nadmiernego ślinienia się. Mogą pojawić się przy tym także wymioty i biegunka. Ponadto do całej gamy objawów zatruciem roślinami możemy zaliczyć także rumień, obrzęk, drżenie, napad paczki, martwicę wątroby, żółtaczkę, niedokrwistość, a w przypadkach ciężkich nawet śpiączkę i śmierć. Do trujących roślin zaliczane są m. in. oleander, rośliny z rodziny wilczomleczowatych, rośliny z rodziny obrazkowatych, itd.
Oprócz roślin trujące dla zwierząt mogą być także leki. U psów i kotów paracetamol czy aspiryna powodują silny ból jamy brzusznej, hipertermię, przyśpieszony oddech, niedokrwistość, żółtaczkę, sinicę, śpiączkę a nawet śmierć. Są zatem dla nich toksyczne i nie powinno się podawać tych leków!
Zwierzęta domowe nie powinny jeść także wybranych pokarmów takich jak awokado, czosnek, cebula, winogrona. Trująca jest dla nich także czekolada. Objawy zatrucia pokarmami są podobne jak w innych przypadkach, a w konsekwencji mogą prowadzić do śmierci zwierząt.
W każdym przypadku zatrucia najważniejsze jest udanie się do lekarza weterynarii w celu określenia poziomu zatrucia i przeciwdziałania temu niebezpiecznemu zdarzeniu.
Żywienie zwierząt domowych, a ich wiek! Każda dieta musi być dostosowana do rasy i wieku psa oraz kota
Nie da się przygotować uniwersalnej diety dla każdego zwierzaka, będącego w różnym wieku. Przed podawaniem pokarmu psom i kotom warto zapoznać się najpierw jakie jest zapotrzebowanie pokarmowe, na różnym etapie ich rozwoju. Przede wszystkim naszym celem będzie takie dobranie karm gotowych, aby nie powodować u nich niedoboru bądź nadmiaru różnych składników pokarmowych.
Najbardziej odpowiednia dieta to brak niedoboru i nadmiaru różnych składników pokarmowych dostarczanych razem z karmą. Należy ją optymalnie dobrać do wieku psa czy kota oraz do jego obecnej masy ciała, tak aby uzyskać długofalowo dobry stan zdrowia. W konsekwencji zdrowego żywienia możemy liczyć na wydłużenie się życia naszych pupili, co jest już obserwowane wśród właścicieli zwierząt domowych.
Prawidłowa dieta powinna być dostarczana psom i kotom na każdym etapie ich życia. Zatem inaczej będzie jadł szczeniak, inaczej dorosły pies, a jeszcze inaczej senior. Trudność polega na dobraniu optymalnej diety dla konkretnego osobnika, co wymaga stałego obserwowania stanu zdrowia psa czy kota.
Jak dobrać odpowiednią dietę dla psa czy kota? Co należy wziąć pod uwagę przy wyborze karmy?
Dobierając odpowiednią dietę dla psa czy kota w pierwszej kolejności musimy określić zapotrzebowanie pokarmowe w stosunku do wieku zwierzęcia. Na tym etapie należy również zwrócić uwagę na to, czy zwierzę jest w okresie rozrodu.
Podając psom i kotom odpowiednią dietę do ich wieku i potrzeb życiowych, celem jest przygotowanie takiego posiłku, który pozwoli utrzymać zwierzętom odpowiednią masę ciała przy zachowaniu odpowiedniej proporcji masy beztłuszczowej do tkanki tłuszczowej. Ważne jest w organizmie zwierząt zachowanie stanu równowagi. Z pomocą przychodzą nam dwa wskaźniki, takie jak BCS (indeks kondycji ciała) oraz MCS (indeks kondycji mięśniowej).
Jeśli chodzi o ogólny stan zwierzęcia i jego kondycję mięśniową, ocenę można przeprowadzić wzrokowo oraz przez dotyk poszczególnych części ciała. Do oceny wykorzystuje się 9 - stopniową skalę, gdzie wartość 5 to optymalna masa ciała. Wartości powyżej oznaczają nadwagę psa czy kota, a wartości poniżej 5 oznaczają niedowagę zwierzęcia. Przyjmuje się, że 1 punkt na skali to około 10% - 20% nadwagi bądź niedowagi do stanu idealnego. Wartość 5 przy ocenie kondycji ciała psa czy kota oznacza jego doskonałą formę, a ciało za idealne.
Niedowaga (1-3):
1. Z daleka na psie i kocie widać żebra, kręgi lędźwiowe, kości miednicy oraz inne elementy kostne. Brak tkanki mięśniowej oraz brak odpowiedniej masy ciała (widoczne).
2. Widoczne żebra, kręgi lędźwiowe i kości miednicy. Brak wyczuwalnej tkanki mięśniowej pod skórą. Częściowo widać wyniosłości kostne. Ponadto częściowo widać utratę masy ciała.
3. Wyczuwalne bez trudu żebra na psie i kocie, rzadziej widoczne. Brak wyczuwalnej tkanki mięśniowej pod skórą. Widoczne wyrostki kręgów lędźwiowych. Wyraźne zaznaczone kości miednicy. Zaznaczona talia i wyraźne podkasanie brzucha.
Optymalna kondycja ciała (idealna masa ciała):
4. Wyczuwalne żebra pokryte tkanką tłuszczową w niewielkiej ilości. Patrząc od góry widać talię zwierzęcia w kształcie klepsydry. Widać podkasanie brzucha.
5. Wyczuwalne zebra bez nadmiernej tkanki tłuszczowej pod skórą. Widoczna od góry talia, a w widoku z boku widać podkasanie brzucha.
Nadwaga (6-9):
6. Żebra wyczuwalne i pokryte jednocześnie delikatnie pokładem tkanki tłuszczowej. Od góry widoczna mało wyraźnie talia. Można także dostrzec podkasanie brzucha.
7. Niewyczuwalne żebra lub delikatnie wyczuwalne. Stosunkowo umiarkowane pokłady tkanki tłuszczowej w okolicach lędźwiowych i ogona. Brak talii lub niewidoczna. Nieznaczne podkasanie brzucha.
8. Niewyczuwalne żebra z dużą ilością tkanki tłuszczowej. Grube pokłady tkanki tłuszczowej w okolicy lędźwiowej i nasady ogona. Brak talii. Brak podkasania brzucha. Widoczny obrys brzucha.
9. Bardzo duże pokłady tkanki tłuszczowej na wielu częściach ciała. Brak talii i podkasania brzucha. Powiększony obrys brzucha.
W odróżnieniu od BCS, indeks MCS określa masę tkanki mięśniowej. Ten indeks oceniany jest na podstawie dotyku oraz wzrokowo. Dla indeksu MCS czyli ilości tkanki mięśniowej ocenia się uda, okolice kręgów, okolice kości skroniowych i kości miednicy. Indeks MCS ma cztery stany: prawidłowa masa mięśniowa, łagodna utrata mięśni, umiarkowana utrata mięśni i ciężka utrata mięśni. BCS i MCS (masa ciała i masa mięśniowa) ocenia się wspólnie, a te elementy szczególnie należy oceniać u starszych zwierząt.
Mając wiedzę odnośnie stanu naszego psa czy kota można wtedy dobrać odpowiednią dietę. Przez odpowiednią dietę należy rozumieć taką, która oprócz wymaganych składników odżywczych oraz proporcji, będzie także zjadliwa dla zwierzęcia. Musi ona tym samym spełniać oczekiwania smakowe psa czy kota oraz jednocześnie musi być akceptowalna dla właściciela. Często jest tak, że to właściciel zwierzęcia musi zrozumieć, że dana karma gotowa czy przygotowywana samodzielnie będzie odpowiednia. Dlatego w sposobach żywienia istotny jest także aspekt emocjonalny.
Rozważając w części ogólnej sposoby żywienia zwierząt na różnych etapach życia, należy także wspomnieć o regularnym kontrolowaniu zwierząt pod kątem ich masy, kaloryczności pokarmu i dostarczanej energii. Zaleca się, aby po miesiącu spożywania konkretnych posiłków ważyć psa lub kota i sprawdzać czy te zwierzęta tracą bądź zyskują na masie. Ponadto należy weryfikować stan zdrowotny w kontekście ich karmienia.
---S---
Karmienie szczeniąt i kociąt. Jak powinna wyglądać dieta u małych psów i kotów?
Okres wzrostu szczeniąt i kociąt to istotny etap w ich życiu, gdzie liczy się podawanie odpowiedniej diety. To właśnie na etapie pierwszych kilkunastu miesięcy swojego życia, psy i koty muszą się odżywiać zbilansowanym pokarmem w celu prawidłowego rozwoju mięśni i szkieletu. Również odpowiednia dieta ma niebagatelny wpływ na ograniczenie wystąpienia zakażeń wirusowych, bakteryjnych czy pasożytniczych. Okres młodego szczeniaka czy kota to moment gdzie w bardzo krótkim czasie następuje intensywny wzrost i rozwój. W zależności od wielkości zwierzęcia okres wchodzenia w dorosłość nieznacznie się różni.
Wielkie psy osiągają gabaryty dorosłego zwierzęcia w wieku 15 - 24 miesięcy. Natomiast mniejsze osobniki - małe i średnie psy oraz koty - mają swoją nominalną wielkość po około 12 miesiącach od narodzin. Zwierzęta zaraz po narodzeniu, w drugim miesiącu swojego życia, osiągają stan umożliwiający odstawienie im mleka matki i w pewnym stopniu usamodzielnienie żywieniowe. Mówiąc językiem medycznym dochodzi do zmian w procesach metabolicznych i trawiennych pozwalających na przyjmowanie różnego rodzaju pokarmów.
Karmy o gramaturze twardej czyli mam tu na myśli karmy suche, mogą jeść szczeniaki i kocięta już po około 2 miesiącach życia, ponieważ są w stanie już ją rozgryzać. Zwierzęta w tym początkowym okresie życia muszą dostawać pokarmy łatwostrawne. Ponadto dieta powinna dostarczać na tym etapie psom czy kotom energię i białko, aby mogły się odpowiednio rozwijać i przede wszystkim rosnąć. Okres wzrostu jest szczególnie widoczny w pierwszym półroczu życia tych zwierząt, co sprawia że właśnie wtedy należy szczególnie o to zadbać. W praktyce przekłada to się na podwójne zapotrzebowanie na energię u szczeniąt i kociąt niż u dorosłego osobnika.
Zapotrzebowanie energetyczne u szczeniąt oblicza się wedle specjalnego wzoru. Po pierwsze należy obliczyć procent masy ciała szczenięcia w stosunku do dorosłego osobnika. Przykładowo szczenię waży 10 kg, a dorosły osobnik będzie ważył 20 kg. Wtedy obliczamy procent wagi: ( 10:20 ) x 100 = procent. W tym przypadku wyjdzie nam, że szczeniak posiada 50% masy ciała dorosłego osobnika. Następnie należy pobrać tzw. współczynnik korekcji ze specjalnie przyjętej tabeli. Przyjmuje się, że jeśli masa szczeniaka wynosi 30% to współczynnik wynosi 2,14. Dla szczeniaka mającego masę 90% dorosłego osobnika, to współczynnik ten wynosi 1,14. Można zatem przyjąć, że na każde 10% więcej współczynnik ten zmniejsza się o około 0,20. Kolejnym krokiem jest obliczenie zapotrzebowania bytowego według prostego wzoru. Bierzemy masę szczeniaka 10kg i podnosimy do potęgi 0,75. Wynik mnożymy przez 110. Zatem 10^0,75 x 110 = 618. Następnie wynik na zapotrzebowanie bytowe czyli 618 mnożymy przez współczynnik korekcji. Nasz wynik na zapotrzebowanie energetyczne będzie więc następujący 618x1,75 = 1081,5 kcal.
Dla kociąt zapotrzebowanie energetyczne w okresie wzrostu oblicza się według tego samego wzoru i zasad. Trzeba tylko pamiętać, aby do obliczeń przyjąć inne współczynniki korekcji. Zakłada się, że jeśli masa kocięta jest mniejsza niż 50% to współczynnik korekcji wynosi 3. Dla masy wynoszącej 50 - 70% współczynnik wynosi 2,5. A dla masy większej niż 70% współczynnik określa się na 2. Dodatkowo należy podmienić stałą 110 na 70. W ten sposób obliczamy potrzebne kilokalorie!
Pamiętać tylko trzeba, aby nie przekarmić ani szczeniaka ani małego kota. Nadmiar pokarmu może negatywnie wpływać na szkielet zwierząt oraz prowadzić do otyłości.
Potrzebne składniki odżywcze u szczeniąt i kociąt w okresie wzrostu. Jak często podawać posiłki w tym okresie?
Białka pełnią różne funkcje u zwierząt, ale także są budulcem tkanek. Dlatego szczególnie w okresie wzrostu i rozwijania się tych tkanek istnieje zwiększone zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy niż u dorosłych osobników. Białka, które będą podawane kociętom i szczeniętom muszą się odznaczać dużą strawnością i być bardzo dobrej jakości.
Co prawda nie ma wykazanego negatywnego wpływu białka na organizm rozwijającego się psa czy kota w okresie pierwszych 2 miesięcy życia. Ale nie można jednak zapominać, że poszczególne narządy tych zwierząt domowych w tym czasie dopiero się rozwijają.
Jednak niedobory białka w organizmie mogą prowadzić z kolei do utraty masy ciała u psów czy kotów, a nawet do spowolnienia ich wzrostu. W okresie szczenięcym i kocięcym braki białka to także mniejsza odporność na wszelkie zakażenia oraz problemy z odpowiednim rozwojem mózgu u zwierząt domowych. U małych kotów w okresie pierwszych tygodni trzeba zwrócić szczególnie uwagę na ilość dostarczanego białka w pokarmach i je kontrolować. W około 60% wykorzystują one na zapotrzebowanie bytowe, a 40% białek przeznaczanych jest na wzrost. U szczeniąt ta proporcja jest odwrotna, bo tylko 36% białek wykorzystywana jest na zapotrzebowanie bytowe, a 66% na wzrost szczeniąt.
Należy szczeniętom i kociętom dostarczać w karmach aminokwasy egzogenne i endgenne. U kotów braki tauryny przez pierwsze pół roku ich życia mogą powodować nieodwracalne zmiany w siatkówce oraz prowadzić do choroby mięśnia sercowego. Na szczęście nie jest on tak bardzo rozkładany w ich organizmach przez florę bakteryjną, dlatego tauryna jest łatwiej dostępna. U szczeniąt zwraca się za to uwagę na metioninę i cystyną, ponieważ taurynę mogą syntezować samodzielnie.
W pokarmach u szczeniąt i kociąt nie może zabraknąć także aminokwasu egzogennego jakim jest aginina. Jej braki prowadzą do nadmiernego stężenia amoniaku we krwi. Do innych skutków braku agininy i jednocześnie histydyny jest pojawiająca się zaćma, niepożądane spowolnienie wzrostu i brak łaknienia. Zwierzęta domowe w okresie wzrostu wykazują także zapotrzebowanie na aminokwasy endogenne. Zaliczamy do nich związki fenyloalaniny i tyrozyny. Niedobory aminokwasów z tej grupy mogą prowadzić do zaburzenia metabolizmy białek, syntezę hormonów tarczycy czy zmieniać kolor owłosienia.
Do kolejnych potrzebnych dla organizmu szczeniąt i kociąt składników odżywczych zaliczamy tłuszcze, ponieważ zapewniają one energię, kwasy tłuszczowe i witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. Tłuszcze w karmach przeznaczonych w okresie szczenięcym czy kocięcym odpowiadają za szereg elementów funkcjonowania organizmu. Należy tutaj wymienić możliwość utrzymania należytego stanu skóry, pokrywy włosowej, odpowiadają za rozwój układu nerwowego czy funkcjonowanie układu immunologicznego.
Pod uwagę bierze się kwasy z grupy omega-6 i omega-3, ale szczególnie te ostatnie muszą być podawane szczeniętom. Brak kwasów z tej grupy w konsekwencji może prowadzić do problemów z rozwojem układu nerwowego, siatkówki i narządów słuchu u zwierząt. Psom należy je podawać z pożywieniem w okresie wzrostu.
Poruszając temat żywienia psów i kotów w okresie najmłodszym warto także zwrócić uwagę na podawanie odpowiednich składników mineralnych i witamin, które to odgrywają dużą rolę. Błędne dawkowanie tych składników i w złych ilościach może w przyszłości doprowadzić do problemów zdrowotnych w układzie kostnym, immunologicznym czy objawiać się problemami ze skórą tych zwierząt. Widać to potem wyraźnie przede wszystkim u ras psów, które charakteryzują się dużymi gabarytami.
Starzenie się zwierząt domowych a ich zapotrzebowanie na pokarm?
W okresie starzenia się psów i kotów spada ich zapotrzebowanie na energię o jakieś 30% - 40% co wynika z mniejszej aktywności ruchowej. Choć zwierzęta te jedzą mniej to jednak nie zwalnia to ich opiekunów do dbania o jakość diety. Dobrze skomponowana dieta pokarmowa może wydłużyć życie zwierząt domowych oraz spowolnić pojawienie się chorób.
U starzejących się zwierząt domowych nie należy zmieniać nagle zasad żywieniowych. Pokarm powinien być dostarczany w małych porcjach a często.
W jakich ilościach należy podawać pokarm (karmy gotowe i karmy domowe) szczeniętom i kociętom? W momencie kiedy małe osobniki zostają odsunięte od matki, pokarm należy zacząć podawać im pokarm samodzielnie. O ile dla kotów zasada jest stała, o tyle u psów wygląda to trochę inaczej. Podobnie jak duże koty, również małe kocięta muszą jeść często i małymi porcjami. Natomiast szczeniaki zaczynami karmić niewielkimi porcjami. Następnie posiłki powinniśmy serwować im około 4 - 5 razy dziennie (trzy większe posiłki i dwa mniejsze). ---E---
Jakie składniki odżywcze powinien otrzymywać pies i kot w codziennym posiłku?
W dalszej części naszej obszernej publikacji o żywieniu zwierząt domowych, postaram się odpowiedzieć na zasadnicze pytanie - jakie składniki odżywcze wyróżniamy oraz jakie mają one znaczenie dla zdrowia i codziennego funkcjonowania zwierząt domowych? W innych publikacjach o żywieniu zwierząt domowych, dostępnych m. in. na blogu, zwróciłem na kilka praktycznych aspektów podawania pokarmu psom i kotom. Tym razem dość ogólnie postaram się omówić podstawowe składniki odżywcze jakie powinny znaleźć się w codziennej diecie zwierząt i jaki mają one wpływ na zdrowie zwierząt.
Woda jako najważniejszy składnik pokarmowy do życia dla zwierząt i ludzi
Woda stanowi około 60% - 70% masy ciała zwierząt i jednocześnie jest najważniejszym składnikiem pokarmowym (substancją odżywczą) niezbędnym dla życia psów i kotów. Utrata raptem 10% - 15% zawartości wody w ich organizmie stanowi zagrożenie życia. Dlaczego woda jest tak ważna w organizmie zwierząt? Ponieważ odpowiada za procesy metaboliczne i wszelkie przemiany, ale także reguluje ciepłotę ciała zwierząt. Woda odpowiada zatem za różne istotne procesy w organizmie zwierząt podtrzymujących je przy życiu.
Z organizmów psa i kota woda wydalana jest w postaci moczu, kału oraz podczas ziania. Z kolei do organizmu dostarcza się ją bezpośrednio (przez podanie do picia) oraz z pokarmem (w postaci karmy mokrej). Woda powinna być podawana zwierzętom szczególnie w czasie dużych upałów i w trakcie znacznych ubytków (biegunka, podczas intensywnych prac, wydalania z moczem, podczas krwotoku, laktacji, przy wymiotach). W przypadku kiedy do organizmu psa czy kota dostarczone jest tyle samo wody co jej ubyło, mówimy wtedy o bilansie wodnym zerowym.
Pies i kot powinien mieć zawsze dostęp do wody, której temperatura oscyluje w okolicach 10°C - 20°C. Woda powinna być zawsze świeża i pozbawiona różnych zapachów oraz smaków. Zaleca się czyścić pojemnik na wodę co jakiś czas. Koty dodatkowo powinny otrzymywać wodę wraz z pokarmem, dlatego zaleca się dostarczać mu ją w postaci karmy mokrej!
Energia dla organizmów psów i kotów w postaci pokarmu
Psy i koty oprócz wody muszą posiadać energię, aby zdrowo się rozwijać. Dostarcza się ją poprzez tłuszcze, białka i węglowodany. Potocznie można powiedzieć, że energia jest paliwem dla organizmów psów i kotów. W praktyce odpowiada za utrzymanie temperatury ciała oraz za prawidłowe funkcjonowanie poszczególnych narządów i tkanek. Energia wykorzystywana jest do wzrostu organizmu, a także za prawidłową pracę mięśni. Blisko 25% przyjmowanej energii wydalana jest z organizmu psa i kota w postaci moczu oraz kału. Natomiast reszta, około 75% energii jest wykorzystywana i określa się ją mianem energii metabolicznej.
Najwięcej energii metabolicznej dostarczają do organizmu tłuszcze. Mierzymy ją jako gęstość energetyczną (kaloryczną) karmy, gdzie informacje o tym znajdziemy na etykietach poszczególnych produktów. Gęstość kaloryczna wyznaczana jest w kilokaloriach (kcal) lub w dżulach (J). Podobnie jak określa się ilość składników odżywczych podawanych psom i kotom, tak samo należy wyznaczyć ilość gęstości kalorycznej podawanej zwierzętom w postaci karmy. Na to jak dużo energii należy dostarczyć psom lub kotom zależy od wieku, temperatury otoczenia, stanu fizjologicznego oraz samej aktywności fizycznej zwierząt.
Energia w dziedzinie biologii. Celowe gromadzenie energii nie jest bynajmniej wynalazkiem człowieka. Rośliny wchłaniają energię promieniowania słonecznego i tworzą zapasy energii chemicznej w swych tkankach. Zwierzęta pasożytują w świecie roślin, zjadają je wraz z nagromadzoną przez nie energią chemiczną i tworzą w ciele własne zbiorniki energii, którymi rządzą za pomocą mózgu i układu nerwowego, transformując w miarę potrzeby energię chemiczną w mechaniczną. Zdolność pochłaniania, gromadzenia i użytkowania zapasów energii jest zasadniczą cechą odróżniającą żywe organizmy od materii nieożywionej. Ewolucja życia na Ziemi biegła w kierunku rozwijania i doskonalenia tej zdolności. Organizmy roślinne różniczkowały się coraz bardziej, aby jak najwydatniej pobierać energię słoneczną i jak najlepiej ją uzyskać do budowy tkanek z materii nieorganicznej.
Zwierzęta, w odróżnieniu od roślin, nie potrzebują czekać na dopływ energii, ale same poszukują najlepszych i najłatwiej dostępnych jej źródeł. Pojawienie się myślącego człowieka wniosło do walki o byt, zamiast zwierzęcego instynktu, rozumowanie i przewidywanie. Człowiek zaczął tworzyć zbiorniki energii poza własnym ciałem. Rozwój nauki pozwalał odkrywać wciąż nowe źródła energii oprócz pokarmu, którym zadowalały się zwierzęta i doprowadził do dzisiejszego stanowiska człowieka w świecie.
Białka jako jeden z kilku składników pokarmowych w karmach dla psów i kotów
Rozróżniamy dwa rodzaje białek - proste i złożone. Białka proste zbudowane są jedynie z aminokwasów. Natomiast białka złożone zbudowane są z aminokwasów i cząsteczek niebiałkowych. Białka w organizmie zwierząt pełnią różne funkcje, a ponadto są budulcem włosów, piór, wiązadeł, ścięgien, mięśni itp. Ponadto biorą udział w podstawowych procesach metabolicznych takich jak trawienie i wchłanianie pokarmu. Biorą udział w funkcjach hormonalnych i transportowych. Znajdziemy je także w układzie immunologicznym.
Nadmiar białek dostarczanych do organizmów psów i kotów, kiedy ilościowo przekraczamy dzienne zapotrzebowanie, zostaje zamieniony na energię oraz inne składniki takie jak tłuszcze i węglowodany.
Zapotrzebowanie na białko u zwierząt domowych zależy od różnych czynników, takich jak jakość białka, skład aminokwasowy oraz strawność. Również gęstość energetyczna karmy, wiek i aktywność zwierzęcia ma wpływ na to w jakich ilościach powinno się dostarczać białko. Koty posiadają wyższe zapotrzebowania na białko niż psy. Szczególnie kociętom należy dostarczać białek, gdzie 60% wykorzystywanych jest na zaspokojenie bytowania, a 40% odpowiada za ich wzrost. W przypadku psów stosunek ten jest odwrotny.
Białka jako składnik pokarmowy dla psów i kotów znajdziemy w mięsie, rybach, jajkach, soi i roślinach strączkowych. Warto wiedzieć, że białka pochodzenia zwierzęcego są lepiej strawne i przystępne niż białka pochodzenia roślinnego. Mimo to, są i tak o wiele lepsze niż te, których źródłem są kości, głowy i kończyny.
Tauryna czyli organiczny związek chemiczny będący aminokwasem egzogennym (białko)
Tauryna będąca białkiem występuje jedynie w tkankach zwierzęcych, co oznacza że brak jej w roślinach. Duże ilości tauryny występują w mięsie, drobiu, rybach, skorupiakach morskich oraz u myszy. W odróżnieniu od innych zwierząt, koty mają bardzo duże zapotrzebowanie na taurynę, dlatego są one narażone w dużym stopniu na niedobór tauryny w swojej diecie.
Braki tauryny (białka) w organizmie zwierząt prowadzi do licznych nieprawidłowości. Mogą wtedy wystąpić problemy rozrodcze szczególnie u samic, brak tauryny obniża wchłanianie witamin oraz tłuszczów, może dojść do zmian patologicznych siatkówki i utraty wzroku przez zwierzę. Ponadto zwierzęta z niedoborem tauryny mogą mieć problemy z sercem, szczególnie chodzi o niewydolność serca i obniżenie kurczliwości mięśnia sercowego.
To ile tauryny należy podać zwierzętom w pokarmie zależy od tego jaki rodzaj pokarmu one dostają. Spowodowane jest to tym, że flora bakteryjna w różnoraki sposób rozkłada pokarm. Szczególnie w przypadku karm mokrych dla psów i kotów należy zwrócić uwagę na większą zawartość tauryny.
Arginina egzogenny aminokwas niezbędny do funkcjonowania organizmu zwierząt
Podobnie jak tauryna. arginina jest szczególnym aminokwasem i należy na nią zwrócić uwagę. Bierze ona udział w syntezie białek oraz w cyklu mocznikowym. Dzięki argininie amoniak przekształcany jest w mocznik, a ten z kolei jest wydalany z organizmu psa czy kota.
Jest to niezbędny aminokwas w pokarmie, ponieważ jego braki szybko powodują niedobór. Koty bardzo szybko reagują na brak argininy i w ciągu kilku godzin od ostatniego posiłku zawierającego białka, może u nich dojść do wymiotów, skurczy mięśni, niezborności, skurczy tężcowych, a nawet do śpiączki i w konsekwencji do śmierci zwierzęcia. Również psy są narażone na podobne objawy, ale o mniejszym nasileniu.
Wniosek jest taki, że im więcej białek w pokarmie dostarczamy psom i kotom, tym więcej powinno być argininy. Według zaleceń, każdy dodatkowy 1% białek w pokarmie powinien być odwzorowany w 0,1 g więcej argininy u psów, natomiast u kotów każdy dodatkowy 1% białek to odpowiednio 0,2 g argininy więcej.
Tłuszcze w organizmach psów i kotów. Jaką pełnią rolę u zwierząt?
Podobnie jak inne składniki odżywcze, również tłuszcze są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania psów i kotów. Są one głównym źródłem energii, a także odpowiadają za regulację termogenezy, transportują rozpuszczone w tłuszczach witaminy, są także źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. W zasadzie należy wiedzieć, że pełnią wiele funkcji w organizmie zwierząt.
Tłuszcze mają dużą wartość energetyczną na poziomie 8,5 kcal w jednym gramie oraz wysoką strawność na poziomie 90%. Dla zwierząt mięsożernych tłuszcze mogą występować na poziomie 15% - 30% w dziennej dawce pokarmu ze względu na fakt, że tłuszcze z pokarmów są wykorzystywane przez produkowaną żółć.
Do najpopularniejszych tłuszczy i zarazem stanowiące najważniejsze źródło energii należą trójglicerydy. Tłuszcze jako główny składnik mają kwasy tłuszczowe, różniące się od siebie pod różnymi względami. W przypadku organizmów do najistotniejszych zaliczamy kwasy omega-3 i omega-6. Podobnie jak wśród białek, niektóre kwasy tłuszczowe nienasycone należy dostarczać z pokarmem ponieważ organizm zwierząt nie jest w stanie ich syntetyzować.
Niedobory nienasyconych kwasów tłuszczowych występują rzadko u zwierząt. Ponadto niedobory muszą występować dłuższy okres czasu. Za jełczenie i niszczenie kwasów tłuszczowych w diecie psów oraz kotów może odpowiadać wysoka temperatura i wilgotność dla długo przechowywanego pokarmu. Pamiętać jednak należy o tym, że nadmiar kwasów tłuszczowych u zwierząt może prowadzić do zwiększenia masy ciała, biegunek czy otyłości.
Węglowodany jako źródło energii dla zwierząt pochodzące od roślin
Węglowodany znajdujące się w roślinach stanowią główne źródło energii, obejmując od 60% do 90% ich suchej masy. Węglowodany możemy podzielić na trzy grupy - monosacharydy (cukry proste), disacharydy (dwucukry) i polisacharydy. Do cukrów prostych zaliczamy glukozę, fruktozę i galaktozę. Dwucukry to laktoza w mleku ssaków i sacharoza czyli popularny cukier stołowy. W grupie polisacharydów możemy wymienić skrobię, glikogen, dekstryny i włókno.
Z ciekawostek należy wiedzieć, że ani psy ani koty nie tolerują sacharozy i laktozy. Wynika to z faktu, że w tych węglowodanach znajdują się określone enzymy trawienne. Jeśli występują one w małej ilości, cukier znajdujący się w przełyku zwierząt nie jest trawiony, a w dodatku produkowane są wtedy w nadmiernej ilości kwasy tłuszczowe przez florę bakteryjną. W efekcie u psów i kotów może dochodzić wtedy do biegunki.
Węglowodany stanowią jeden z podstawowych składników odżywczych dla organizmu zwierząt co jest spowodowane tym, że odpowiadają one choćby za dostarczenie związków węgla biorących udział w syntezie aminokwasów, DNA i RNA. Ponadto węglowodany są źródłem energii dla organizmu. Oprócz tego odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego, a także są budulcem dla tkanek w momencie połączenia się z białkami bądź tłuszczami.
Trzeba wiedzieć, że wszystkie zwierzęta mają potrzebę metaboliczną spożywania węglowodanów z pokarmem. Dodatkowo zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy wzrasta kiedy zwierzę jeszcze rośnie, w czasie ciąży, a dokładnie rozwoju płodu i w okresie laktacji. Wtedy należy mieć pewność, że w diecie psa czy kota znajduje się co najmniej 20% węglowodanów w podawanym pokarmie.
Do podstawowych źródeł skrobi (węglowodany) zaliczamy kukurydzę, pszenicę i ryż. Częstym składnikiem diety zwierząt są również ziemniaki ponieważ są również bogate w skrobię. Po ugotowaniu skrobi jest ona trawiona przez psy i koty, a to sprawia, że nie wykorzystują one do tego celu białek. W ten sposób zaoszczędzone białko jest wykorzystywane do innych procesów w organizmie.
Istotnym elementem diety psów i kotów jest również włókno pokarmowe czyli błonnik (węglowodany). Do jego funkcji należy udział w funkcjonowaniu układu pokarmowego wpływające m. in. na ułatwienie przesuwania pokarmu w jelicie, zwiększanie bądź zmniejszanie wchłaniania składników odżywczych z pokarmu, układ immunologiczny oraz mają także wpływ na trawienie pokarmów. Odpowiednio dobrane włókno pokarmowe wpływa na optymalne jego wykorzystanie w codziennym żywieniu psów i kotów lub podczas chorób.
W przypadku kotów włókno ułatwia przechodzenie kul włosowych przez przewód pokarmowy, a przy tym ograniczając odruch wymiotny. Tego rodzaju włókno pokarmowe znajdziemy w babce płesznik, grochu, owsie oraz w pulpie buraczanej.
Witaminy jako substancja pełniąca ważną rolę w organizmach zwierząt
W przeciwieństwie do innych składników odżywczych, witaminy nie muszą być obecne w dużych ilościach w pokarmie, aby zwierzę rosło i mogło przeżyć. Wszystko jednak zależy od stanu fizjologicznego psa czy kota oraz od gatunku zwierzęcia.
Witaminy muszą być dostarczane wraz z pokarmem ponieważ nie są one syntetyzowane przez organizm. Dzielimy je na dwa rodzaje. Na te, które są rozpuszczalne w tłuszczach i na te, które są rozpuszczalne w wodzie. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach to witamina A, D, E i K. Natomiast te rozpuszczalne w wodzie to witaminy z grupy B oraz witamina C. Warto także wiedzieć, że pierwsza grupa witamin, rozpuszczalnych w tłuszczach, jest magazynowana w organizmie. Przez to mogą one mieć negatywny wpływ na organizm i być tym samym toksyczne dla zwierzęcia. Zarazem przez to, że są magazynowane to rzadko występują ich niedobory.
Witaminy podawane w pokarmie dla zwierząt występują w mięsie, rybach, mleku, jajach, warzywach liściastych, owocach cytrusowych, roślinach strączkowych itp.
Każda z witamin ma odpowiedni wpływ na psa czy kota i jej brak (niedobór) w organizmie ma charakterystyczny objaw. Jednocześnie nadmiar również może prowadzić do różnych zaburzeń, a nawet chorób. Najczęściej występuje podaż witamin w nadmiarze do organizmu psów i kotów.
Witamina A odpowiada za integralność nabłonków, tkanki kostnej, układzie rozrodczym i narządzie wzroku. Występuje ona w mleku, żółtkach jajek i w dużych ilościach w wątrobie. U psów, ale nie u kotów, witamina A może być syntetyzowana z beta-karotenu, który znajduje się w niektórych warzywach takich jak marchew, słodkie ziemniaki lub zielone warzywa. U kotów brak jest odpowiednich enzymów, które przetworzyły by karoteny w witaminę A, dlatego podaje się ją wraz pokarmem mięsnym.
Braki witaminy A u młodych osobników prowadzą do nieprawidłowego rozwoju neurologicznego oraz brakiem wzrostu kośćca. Z kolei u dorosłych zwierząt przy braku witaminy A pojawiają się problemy z układem rozrodczym, w narządzie wzroku, ze skórą, nabłonkiem błon śluzowych przewodu pokarmowego i z układem oddechowym.
Witamina A rozpuszczalna w tłuszczach jest magazynowana w organizmie o czym wspomniałem już wcześniej. Jeśli jest spożywana w nadmiarze, szczególnie w przypadku kotów, mogą wystąpić problemy z odcinkiem szyjnym kręgosłupa. Deformacje tego odcinka kręgosłupa mogą doprowadzić do problemów ruchowych a ostatecznie do porażenia. W przypadku spożywania karm gotowych problem ten został w większym stopniu zażegnany, ale trzeba o tym pamiętać przygotowując dietę samodzielnie.
Witamina E należy do tych przypadków, kiedy rzadko występuje jej niedobór. Psy w przypadku braku odpowiedniej ilości witaminy E mogą mieć zwyrodnienie mięśni szkieletowych, zaburzenia płodności, zwyrodnienie siatkówki, osłabienie układu immunologicznego. Natomiast u kotów braki witaminy E objawiają się zapaleniem tkanki tłuszczowej co objawia się niechęcią do poruszania, gorączką, apatią, jadłowstrętem czy obrzękiem tkanki tłuszczowej. Witaminę E znajdziemy w takich składnikach jak olej sojowy, olej słonecznikowy, olej kukurydziany, warzywa zielone i nasiona.
Witamina D jest istotnym składnikiem pokarmowym dla psów i kotów. Dla tych zwierząt najważniejsze jest, aby dostarczać ją drogą pokarmową. Wykorzystywana jest w procesie mineralizacji i przebudowy tkanki kostnej. Jej braki automatycznie odpowiadają za problemy skutkujące krzywicą u szczeniąt oraz osteomalacją o dorosłych zwierząt. Nadmiar witaminy D to szybka droga do odwapnienia kości, kulawizny, złamań oraz odkładania się złogów wapnia w sercu, nerkach i innych naczyniach krwionośnych.
Składniki mineralne jako ważny element procesów metabolicznych
Na sam koniec zajmiemy się omówieniem składników mineralnych, które podobnie jak wcześniej poznane, należy dawkować w odpowiednich ilościach. Jedne z nich występują w dużych ilościach w organizmie, a inne w mniejszych.
Wapń i fosfor odpowiada za formowanie się zębów i tkanki kostnej. Objawami niedoboru będą krzywica u szczeniąt i osteoporoza u starszych zwierząt. Potas kontroluje przewodnictwo nerwowe i funkcjonowanie tkanki mięśniowej. Niedobór potasu objawia się osłabieniem mięśni, uszkodzeniem serca i nerek. Chlor i sód kontroluje równowagę elektrolitową. Efektem braku tych składników mineralnych będą zmęczenie, suchość skóry czy utrata włosów. Magnez to składnik odpowiadający za formowanie się tkanki kostnej. Braki magnezu objawiają się w postaci rozjeżdżających się stóp u zwierząt. Żelazo i miedź pełni funkcję odpowiedzialną za tworzenie erytrocytów i przenoszenie tlenu. Objawami niedoboru żelaza i miedzi są osłabienie i niedokrwistość. Mangan odpowiada za formowanie się tkanki kostnej i kontrolę procesów związanych z rozrodem. Braki manganu w organizmie objawiają się osłabieniem wzrostu i chorobami metabolicznymi. Cynk to składnik mineralny wpływający na powstawanie ważnych enzymów. Braki cynku to zaburzenia dotyczące skóry i okrywy włosowej. Jod pełni funkcję odpowiadającą sprawnemu działaniu tarczycy. Braki jodu to wole, zaburzenia dotyczące skóry i okrywy włosowej.
Jak widać powyżej, składniki mineralne pełnią wiele istotnych funkcji u zwierząt. Często działania te uzależnione są od różnych składników mineralnych.
Polecamy blisko 14 000 unikalnych produktów dla zwierząt
Darmowa dostawa przy zamówieniach już od 99 zł
Liczne promocje i wiele możliwości oszczędzania na zakupach!